Cumhuriyet nedir?
Demokrasi ve anlami nedir?
-------------------------
Cevap:
Cumhuriyet; iktidari hanedanin elinden alip halka devreden, iktidarin babadan ogula gecmedigi yonetim bicimidir.
Cumhur= (Arapca) Halk.
Demokrasi; Her bir bireyin temel hak ve ozgurluklerini kayitsiz sartsiz olarak yasiyabildigi devlet sistemidir.
Demos= (Yunanca) Halk
Kratia= (Yunanca) Yonetim
***
Cumhuriyet, pratik olarak hanedanın elinden iktidarı alıyor. Kısacası, bir ülke cumhuriyet ise bu, artık orada iktidar hanedanın elinde değil, babadan oğula geçmiyor anlamına geliyor.
Hoş, demokrasilerden nasibini almamış cumhuriyetlerde bu ilkenin de uygulanamadığına şahit oluyoruz. Örneğin, Hafız El Esad'ın pençesinde yıllarca kımıldamadan duran Suriye'de iktidara oğlu geldi. Halbuki Suriye de bir cumhuriyet... Azerbaycan'da da aynı şey yaşandı.
Hoş, demokrasilerden nasibini almamış cumhuriyetlerde bu ilkenin de uygulanamadığına şahit oluyoruz. Örneğin, Hafız El Esad'ın pençesinde yıllarca kımıldamadan duran Suriye'de iktidara oğlu geldi. Halbuki Suriye de bir cumhuriyet... Azerbaycan'da da aynı şey yaşandı.
Üstelik, eğer hanedanın elinden alınan iktidar halka devredilmiyorsa, bu da pek işe yaramıyor. Padişahlığı yıkıyorsunuz, halk iktidarının gerçekleştiği propagandasını yapıyorsunuz ama bir de bakıyorsunuz ki, iktidarda bu sefer de bir tek adam, bir diktatör var. Örneğin, 25 yıl iktidarda kalan Saddam'ın rejiminin adı da cumhuriyetti... Ama Saddam dışında yirmi üç milyonluk ülkede kimsenin esamisi okunmuyordu.
Irak, Suriye, İran cumhuriyet ile yönetiliyor. Oralarda hanedan yok ama demokrasi de yok. Tersine zulüm var. Buna karşılık, İngiltere'de, Norveç'te, Belçika'da cumhuriyet yok. Sembolik krallıklar var ama demokrasinin en köklü geleneklere sahip olarak uygulandığı ülkeler buraları...Irak gibi cumhuriyet olacağına, İngiltere gibi krallık olsun...
***
Yönetilenlerin oyuna dahil edildiği rejimin adı ise demokrasidir.
Demokrasilerde halkın oyu, çoğulcu seçenekler arasında belirleyici olur. Sadece tek bir partiye, sadece tek bir adama değil, her türlü akıma hakemlik eder. Şiddet içermeyen her fikrin söylenip yazıldığı, propagandasının yapıldığı, örgütlendiği bir ortamda halk tercihini yapar. Çoğunluğun iradesi devleti yönetir.
Demokrasilerde halkın oyu, çoğulcu seçenekler arasında belirleyici olur. Sadece tek bir partiye, sadece tek bir adama değil, her türlü akıma hakemlik eder. Şiddet içermeyen her fikrin söylenip yazıldığı, propagandasının yapıldığı, örgütlendiği bir ortamda halk tercihini yapar. Çoğunluğun iradesi devleti yönetir.
Değişmeyecek olan bireyin temel hak ve özgürlükleridir. Herkes evrensel hukukun kazanılmış haklarının güvencesi altındadır. Bireyin temel hak ve özgürlüklerde ifadesini bulan alanına kimse dokunamaz. Demokrasilerde bu nedenle Kabe parlamentodur. Parlamento, devlet organları arasında tüm üyelerinin halk oyuyla seçildiği tek kurumdur. Bu nedenle demokratik rejimlerde parlamento üzerinde hiçbir kurum olamaz.
***
Asagidaki listede bulunan rejimler Cumhuriyet olabilir ama Demokrasiden sozedilemez:
ALINTILAR: Gazetem.net Answers.com Wikipedia
